Van ongeveer 1450 tot ongeveer 1750 had de heksenvervolging Europa in haar greep. In een periode die 300 jaar(!) duurde, werden tienduizenden mensen vermoord. Zo’n 80% van de slachtoffers was vrouw. En de angst om op de brandstapel te komen, werkt nog door in deze tijd.
In 1450 was de oude religie van Europa al helemaal gekerstend. Oude jaarfeesten waren opgenomen in Christelijke feesten als Pasen en Kerstmis. De kerk had alle sporen van de natuurreligie uitgewist. Er was nog wel kennis van de werking van kruiden, maar veel meer was er niet over van de oude religie. Toen in die periode de heksenvervolging op kwam, dreigde ook die kennis te verdwijnen.
Vrouw als zondebok
De heksenvervolging focuste zich voornamelijk op vrouwen die buiten de maatschappij stonden, of ze dit nu bewust of onbewust deden. Ze leefden vaak alleen, waren mondig, hadden kennis van kruiden, woonden buiten het dorp of de stad of werkte als vroedvrouw. Ze deden niemand kwaad, maar werden een makkelijke zondebok tijdens de heksenjachten.
Het belangrijkste document dat werd gebruikt tijden de heksenvervolging was de ‘Malleus Maleficarum’. Dit was het heksenjagershandboek dat tot ver buiten Europa gebruikt werd. Het handboek noemden vrouwen onder meer leugenachtig, kwaaddenkend, goedgelovig en onverzadigbaar geil, waardoor ze gemakkelijk voor de duivel zouden vallen. De vulva op zich werd gedemoniseerd: Satan zou erdoor spreken.
Het handboek bevatte ook veel vreselijke martel methoden om heksen tot een bekentenis te dwingen. Deze martelingen waren vrouw onterend en zo erg dat men vrijwillig bekende en ook andere aanwees als heks. Dat zou kunnen verklaren waarom er in die tijd in Duitsland op 1 vrouw na alle vrouwen uit een dorp ter dood gebracht zijn.. Een bekende is de waterproef; bleef je drijven dan was je heks en ging je op de brandstapel en zonk en verdronk je dan was je geen heks. Je ging hoe dan ook dood. Velen stierven door de martelingen of door de slechte omstandigheden waaronder ze gevangen werden gehouden.
Keurslijf
Eenmaal in staat van beschuldiging gesteld als heks, verloor je alle menselijkheid. In de ogen van de omstanders was je een ding dat hen bedreigde. Voor jezelf verloor je je menselijkheid door de manier waarop je behandeld werd. Gevangenschap, martelingen en uit eindelijk levend verbrand op de brandstapel. Sommige hadden in Nederland het “geluk” eerst gewurgd te worden voordat ze op de brandstapel gingen.
Geen wonder dat vrouwen zich vroom en voorbeeldig gingen gedragen. Ze werden door de heksenvervolging in een keurslijf gedwongen dat vandaag de dag nog van toepassing is. Een vrouw die zich uitspreekt tegen wordt uitgescholden voor heks, een vrouw die haar lichaam laat zien is een hoer en een vrouw die feministen zijn vrouwen die hun plaats niet kennen.
Brandstapelangst
De angst voor de brandstapel, het oordeel van de ander, zorgt ervoor dat veel vrouwen nog in het keurslijf blijven. Ze geven geen uiting aan hun overtuigingen, hun seksualiteit, hun gender, hun stijl, hun eigen behoeften. Ze willen vooral aardig gevonden worden en niet opvallen. En dat moeten we veranderen. De heksenvervolging heeft gevolgen voor de vrouwen van nu in hoe ze worden gezien en hoe zij zichzelf zien.
Het juk van de brandstapel moet afgeworpen worden en de donkere bladzijde uit de geschiedenis genaamd Heksenvervolging moet een serieus onderdeel worden van de geschiedenislessen op school. In Nederland zijn al zo’n 250 gevallen bekend van moord van onschuldigen burgers. Aangewezen als heks terwijl ze het niet eens waren. Geen heksen in het moderne zin van het woord. Geen aanhangers van de natuurreligie maar mensen die niet pasten in de norm van de maatschappij. Mensen waarvoor we bang moesten zijn, zoals ons dat door de heksenjagers geleerd werd.
Daarom was er door de mensen achter het Nationaal Heksenmonument een herdenking georganiseerd op zaterdag 3 juni 2023. Om 12: 00 uur werden er op verschillende plekken in het land witte bloemen gelegd. Witte bloemen omdat die staan voor zuiverheid, onschuld en het vrouwelijke aspect in ieder mens. Hiermee werden de slachtoffers van de heksenvervolging herdacht, gezien en geëerd.
En daarom schrijf ik vandaag dit blog. Om je te wijze op gruwelijke misdaden die hebben plaats gevonden en de gevolgen die we vandaag de dag nog voelen.
Leef vanuit je hart.
Liefs,
P.S.: Meer weten over brandstalangst en de invloed van de samenleving vandaag de dag? Lees dan het pamflet van het Nationaal Heksenmonument En als je dan toch op de site bent, steun dan meteen dit goede doel.
